Ο Ταχογράφος, είναι μια συσκευή που διαθέτει υποχρεωτικά κάθε όχημα πάνω από 3,5 τόνους, η οποία καταγράφει τον χρόνο, την ταχύτητα, την απόσταση και τις διάφορες δραστηριότητες των οδηγών. οι καταγραφές αυτές απεικονίζεται πάνω σε ένα διαγραμματικό δίσκο (διάγραμμα) στους αναλογικούς ταχογράφους ή σε ατομική κάρτα για κάθε οδηγού στην περίπτωση του ψηφιακούς ταχογράφου.
Την ταχύτητα και την κίνηση του οχήματος την παίρνει από έναν παλμοδότη (βαλβίδα). Ο παλμοδότης (βαλβίδα) είναι προσαρμοσμένος στο κιβώτιο ταχυτήτων του οχήματος. Ο σκοπός του είναι να μετρά τις στροφές του άξονα εξόδου στο κιβώτιο και οι στροφές μετατρέπονται στην συσκευή του ταχογράφου σε ταχύτητα οχήματος. Κατασκευάζονται σε διαφορετικά μήκη , αναλόγως τις προδιαγραφές του κάθε οχήματος και κυμαίνονται από 1,98cm εως 13cm.
Στην Ελλάδα κατέστη υποχρεωτική η χρήση ταχογράφου στις 29 Σεπτεμβρίου 1986 βάση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 3821/85. Βάση του Ευρωπαϊκού Κανονισμού 3821/85 όλοι οι οδηγοί υποχρεούνται να οδηγούν ορισμένο χρόνο και να υπάρχει πάντοτε ανάπαυση.
Μη υποχρέωση
Χρήση ταχογράφου δεν είναι υποχρεωτικός στις εξής περιπτώσεις :
- Σε Λεωφορεία Αστικού τύπου και Στρατιωτικά-Δημόσιας Ασφάλειας, σε λεωφορεία που κυκλοφορούν αποκλειστικά σε κλειστές γεωγραφικές περιοχές (νησιά) που δεν συνδέονται με την ηπειρωτική Ελλάδα ή με άλλα νησιά με οχηματαγωγά πλοία, το δε οδικό δίκτυο, είτε λόγω κατάστασης του οδοστρώματος, είτε λόγω γεωμετρικών στοιχείων, δεν επιτρέπει ανάπτυξη ταχύτητας μεγαλύτερη από 60χλμ σε οποιοδήποτε τμήμα του.
- Σε Φορτηγά Στρατιωτικά, Δημόσιας ασφάλειας, Ασθενοφόρα, Πυροσβεστικά.
- Οχήματα περισυλλογής γάλακτος από κτηνοτρόφους, τα κυκλοφορούντα εντός αεροδρομίων και ιδιωτικών χώρων.
- Τα εκτελούντα δρομολόγια σε άγονες γραμμές και αυτά που κινούνται αποκλειστικά σε κλειστές γεωγραφικές Περιοχές και φυσικά όσα έχουν μέγιστο επιτρεπόμενο βάρος μικρότερο από 3.500 κιλά
Τα φορτηγά πρέπει να είναι εξοπλισμένα με ταχογράφο εγκεκριμένου τύπου από τις αρμόδιες Κρατικές Αρχές.
Ο αναλογικός ταχογράφος καταγράφει στο χάρτινο δίσκο τα εξής:
α) Την ταχύτητα του οχήματος.
β) Την απόσταση που έχει διατρέξει το όχημα.
γ) Το χρόνο οδηγήσεως.
δ) Τους άλλους χρόνους εργασίας καθώς και το χρόνο αναμονής.
ε) Τις διακοπές εργασίας καθώς και τους χρόνους αναπαύσεως (ρεπό).
στ) Το άνοιγμα της συσκευής.
Στην περίπτωση που όχημα οδηγείτε από δυο οδηγούς η συσκευή πρέπει να επιτρέπει την καταγραφή των χρόνων που αναφέρονται στα σημεία (γ), (δ) και (ε) συγχρόνως και για κάθε οδηγό χωριστά σε χωριστούς χάρτινους δίσκους (2 δίσκοι στη συσκευή).
Χρόνος Οδήγησης
Η ημερήσια διάρκεια οδηγήσεως έχει ορισθεί σε 9 ώρες. Όμως ο οδηγός έχει το δικαίωμα ή την υποχρέωση 2 φορές την εβδομάδα να οδηγήσει 10 ώρες.
Η διάρκεια της συνεχόμενης οδηγήσεως, δηλαδή χωρίς διακοπή, δεν μπορεί να υπερβεί τις 4 ώρες και 30′. Το διάλειμμα μπορεί να αντικαθίσταται από διάλειμμα τουλάχιστον 15 λεπτών, που ακολουθείται από διάλειμμα τουλάχιστον 30 λεπτών. Ο συνολικός χρόνος όμως εβδομαδιαίως δεν πρέπει να ξεπερνά τις 56 ώρες.
Στις ώρες διαλειμμάτων ο οδηγός δεν πρέπει να εκτελεί άλλη εργασία αφού τα διαλείμματα και οι αναπαύσεις γίνονται για να ξεκουραστεί και να αναλάβει το έργο του με αυξημένα ψυχικά και σωματικά αποθέματα.
Στην περίπτωση που ο οδηγός εφόσον οδήγησε την πρώτη εβδομάδα 56 ώρες και δεν είχε ημέρα ανάπαυσης και συνεχίζει να εργάζεται και την δεύτερη, πρέπει την δεύτερη να εργαστεί μόνο 34 ώρες. Δεν πρέπει δηλ. να ξεπεράσει τις 90 ώρες συνολικά για δύο συνεχόμενες εβδομάδες εργασίας.
Είδη Ταχογράφων.
Τα είδη των ταχογράφων είναι:
– Ο αναλογικός ταχογράφος και χωρίζεται σε δύο κατηγορίες: στον μηχανικό και στον ηλεκτρονικό (και τα δύο αυτά είδη ταχογράφου έχουν την ίδια λειτουργία χρησιμοποιώντας ίδιο τύπο χαρτιού. Οι διαφορές τους είναι οι ηλεκτρονικές ενδείξεις του ηλεκτρονικού) και
– Ο ψηφιακός ταχογράφος.
Τρόπος χρήσεως του αναλογικού ταχογράφου.
Πριν ο δίσκος εισαχθεί στον ταχογράφο πρέπει να συμπληρώνεται από τον οδηγό και συγκεκριμένα :
– Την ημερομηνία.
– Το όνομα του.
– Τον αριθμό κυκλοφορίας του οχήματος.
– Τα χιλιόμετρα που γράφει ο μετρητής.
– Τον τόπο εκκινήσεως και
– τον τόπο αφίξεως.
Ο δίσκος αυτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί το πολύ ως 24ώρου. Από τη μία πλευρά του, αυτή δηλαδή που ακουμπά στις ακίδες, έχει κερωμένη επιφάνεια και όταν χαράσσεται εμφανίζεται ο γραφίτης. Η πίσω πλευρά είναι απλό χαρτί.
Στην πίσω πλευρά του δίσκου πάνω – πάνω βλέπουμε ένα παραλ/μο, χωρισμένο σε ώρες και δραστηριότητες. Όταν μας χαλάσει η συσκευή συμπληρώνουμε με στυλό τα κουτάκια (παύλα) ανάλογα με το τι κάνουμε σε συνάρτηση με την ώρα. Το πάνω τμήμα αντιστοιχεί 06.00 έως 12.00 και το κάτω 12.00 έως 24.00. Απαραίτητη βέβαια προϋπόθεση, είναι να δηλώσουμε τη βλάβη στην Αστυνομία και εντός 5 ημερών να την επισκευάσουμε.
Ο ταχογράφος καταγράφει αυτόματα την ταχύτητα και την απόσταση την οποία έχει διανύσει το όχημα. Όμως ο οδηγός πρέπει να χειρίζεται ένα κουμπί επιλογής για να καταγράφεται η συγκεκριμένη χρήση του χρόνου του.
Ο δείκτης πρέπει, κατά περίπτωση, να είναι στραμμένος προς το αντίστοιχο σύμβολο δραστηριότητας, δηλαδή:
– Οδήγηση.
– Εργασία άλλη πλην οδηγήσεως.
– Άλλοι χρόνοι παρουσίας (στην εργασία).
– Ρεπό και διαλείμματα.
Συμβολισμοί.
α) το εικονίδιο αυτό δηλώνει το Χρόνο οδήγησης
β) το εικονίδιο αυτό δηλώνει τις εργασίες για:
– Φόρτωση και εκφόρτωση
– χρόνο κατά τον οποίο γίνεται επιβίβαση και αποβίβαση επιβατών
-Καθαρισμό και τεχνική συντήρηση των οχημάτων
-Όλες τις άλλες εργασίες που αποσκοπούν στην ασφάλεια του οχήματος, του φορτίου και των επιβατών ή στην εκπλήρωση των νόμιμων ή κανονιστικών υποχρεώσεων που συνδέοντα άμεσα με τη διεξαγόμενη μεταφορά, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου της φόρτωσης και εκφόρτωσης, των διοικητικών διατυπώσεων με την αστυνομία, τα τελωνεία, τις υπηρεσίες μετανάστευσης κ.λ.π.
γ) τους χρόνους διαθεσιμότητας, δηλαδή:
Οι περίοδοι πέραν των διαλειμμάτων και του χρόνου ανάπαυσης, κατά τις οποίες ο μετακινούμενος εργαζόμενος δεν οφείλει μεν να παραμένει στον τόπο εργασίας του, πρέπει όμως να είναι διαθέσιμος για να αποκρίνεται σε ενδεχόμενες κλήσεις για ανάληψη ή συνέχιση της οδήγησης ή για εκτέλεση άλλων εργασιών.
Ειδικότερα ως περίοδοι υποχρέωσης διαθεσιμότητας νοούνται οι περίοδοι κατά τις οποίες ο μετακινούμενος εργαζόμενος συνοδεύει όχημα μεταφερόμενο με οχηματαγωγό ή με τρένο, καθώς και οι περίοδοι αναμονής στα σύνορα και αυτές που οφείλονται σε απαγορεύσεις κυκλοφορίας.
Για τους μετακινούμενους εργαζόμενους οι οποίοι οδηγούν εκ περιτροπής, ο χρόνος κατά τον οποίο ευρίσκεται στη θέση του συνοδηγού ή σε κουκέτα, ενώ το όχημα βρίσκεται εν κινήσει.
δ) Τα διαλείμματα από την εργασία και οι περίοδοι ανάπαυσης
Άλλες ενδείξεις στο φύλλο του αναλογικού ταχογράφου.
α) Η Ταχύτητα κατά την διάρκεια της διαδρομής β) Γράφημα ταχύτητας. Η ταχύτητα σημειώνεται με ένα γράφημα. Όσο πιο γρήγορα τρέχει το όχημα τόσο η γραμμή πλησιάζει το εξωτερικό του δίσκου. Οι ομόκεντροι κύκλοι με περιφέρεια από διακεκομμένες γραμμές με τελίτσες αντιστοιχούν στην ταχύτητα των 20, 40, 60, 80 και 100 km/h. γ) Ώρες διαδρομής. Οι ώρες είναι τυπωμένες στο εξωτερικό άκρο του δίσκου. Ο γύρος του δίσκου αντιστοιχεί σε 24 ώρες (ανώτερη διάρκεια χρήσεως του δίσκου).
δ) Απόσταση που έχει διατρέξει το όχημα (από κενό σε κενό 10χλμ και από κάτω μέχρι πάνω 5 χλμ ). Η απόσταση που έχει διατρέξει το όχημα αντιπροσωπεύεται με μία οδοντωτή γραμμή η οποία είναι χαραγμένη κοντά στο κέντρο του δίσκου. Κάθε άνοδος ή κάθοδος των γραμμών αντιπροσωπεύει 5 km. Η άνοδος και κάθοδος μαζί αντιπροσωπεύουν 10 km.
Αλλαγή οχήματος κατά τη διάρκεια της ημέρας
Στην περίπτωση που ο οδηγός χρησιμοποιεί τον ίδιο δίσκο στο επόμενο όχημα τον συμπληρώνει στις προβλεπόμενες αντίστοιχες θέσεις:
– Τα χιλιόμετρα που γράφει ο χιλιομετρητής του προηγουμένου οχήματος.
– Τον αριθμό κυκλοφορίας του καινούργιου οχήματος.
– Την ώρα αλλαγής οχήματος.
-Τα χιλιόμετρα που γράφει ο χιλιομετρητής του καινούργιου οχήματος.
Στο τέλος της ημέρας ο οδηγός θα πρέπει να καταγράψει στο δίσκο στις προβλεπόμενες θέσεις:
– Τα χιλιόμετρα που γράφει ο χιλιομετρητής.
– Τον τόπο αφίξεως.
Μολονότι η νέα ευρωπαϊκή νομοθεσία αυτοματοποιεί την προσπέλαση και το χειρισμό του ταχογράφου, όσοι είναι επί του παρόντος σε χρήση επιτρέπουν στον οδηγό σε περίπτωση βλάβης της συσκευής:
– Είτε να συμπληρώσει τα στοιχεία στο δίσκο με το χέρι
– είτε να καταγράψει τις ενδείξεις που αφορούν στη δραστηριότητα του σε ένα φύλλο του ατομικού του βιβλιαρίου ελέγχου.
Στην περίπτωση όμως αυτή, δηλαδή για οποιαδήποτε βλάβη του ταχογράφου ο οδηγός είναι υποχρεωμένος να ενημερώσει την κατά τόπου αστυνομία για την βλάβη του ταχογράφου του οχήματος. Έπειτα μπορείτε να επισκευάσετε τον ταχογράφο εντός 5 ημερών.
Βεβαίωση σωστής λειτουργίας ταχογράφου
Η βεβαίωση / πιστοποιητικό του αναλογικού και του ψηφιακού ταχογράφου ισχύει για 2 έτη, με την προϋπόθεση ότι δεν υπήρξε καμία μεταβολή στο όχημα ή στον ταχογράφο, οπότε θα πρέπει να εκδοθεί νέα βεβαίωση/πιστοποιητικό (για παράδειγμα αλλαγή διαστάσεων ελαστικών στο όχημα).
Ο ταχογράφος πρέπει να είναι σφραγισμένος με τους κωδικούς συνεργείου, οι οποίοι κωδικοί πρέπει να ταυτίζονται με την βεβαίωση / πιστοποιητικό που εκδίδεται.
Βιβλιαράκι βλαβών ταχογράφου
Κάθε όχημα πρέπει να φέρει το δικό του βιβλίο βλαβών ταχογράφων. ΠΡΟΣΟΧΗ! Το κάθε όχημα, όχι ο οδηγός. Σε περίπτωση που δημιουργηθεί βλάβη στον ταχογράφο, έχετε τη δυνατότητα να μεταβείτε στο πλησιέστερο Αστυνομικό Τμήμα Τροχαίας και να σας το σφραγίσουν (να δηλωθεί η βλάβη).