Πιο σωστά, καταλυτικός μετατροπέας καυσαερίων catalytic converter / Καταλυτική συσκευή.
Οι καταλυτικοί μετατροπείς υπάρχουν στη Βόρεια Αμερική από τα μέσα της δεκαετίας του 70. Αρχικά, ήταν σε θέση να φιλτράρουν έως και 50% των εκπομπών. Όμως οι μηχανικοί δεν ήταν ευχαριστημένοι με το επίπεδο της απόδοσης. Συνειδητοποίησαν ότι οι βελτιώσεις ήταν εφικτές μόνο αν η σύνθεση του μείγματος καυσίμου-αέρα στους εγχυτήρες καυσίμου προσαρμοζόταν ακριβώς στην ικανότητα φιλτραρίσματος του καταλυτικού μετατροπέα. Μία καλή ένδειξη για το ιδανικό μείγμα καυσίμου-αερίου είναι η αναλογία οξυγόνου στις εκπομπές της εξάτμισης.
Όπως είναι γνωστό από τη χημεία, ο καταλύτης είναι ένα στοιχείο, που σε συνθήκες μεγάληςθερμοκρασίας – πάνω από 250 ο C – με την παρουσία του βοηθάει στην πραγματοποίηση μιας αντίδρασης, χωρίς ο ίδιος να λαμβάνει μέρος σ’ αυτή. Στην περίπτωση αυτή, η ακριβής έννοια του όρου ΄΄καταλύτης΄΄ καθορίζει μόνο το πολύ σημαντικό χημικό στοιχείο που επενεργεί στην κατάλυση, π.χ. πλατίνα, παλλάδιο, ρόδιο ή μίγματα πλατίνας-παλλαδίου και πλατίνας-ροδίου. Παρ’ όλα αυτά ο χαρακτηρισμός του όρου ΄΄ καταλύτης΄΄ επικράτησε να δηλώνει όλο το σύστημα ΄΄ καθαρισμού΄΄ των καυσαερίων.
Μικρό δοχείο κατασκευασμένο από υψηλής ποιότητας ανοξείδωτο χάλυβα, που προσαρμόζεται στην εξάτμιση. Στο εσωτερικό του, περιέχει πλέγμα καλυμμένο από στρώματα ροδίου, παλλαδίου και λευκόχρυσου (πλατίνας). Έχει την ιδιότητα να διευκολύνει και να επιταχύνει τις χημικές αντιδράσεις που μετατρέπουν τα βλαβερά προϊόντα της καύσης σε λιγότερο βλαβερές ουσίες. Ο καταλυτικός μετατροπέας τοποθετείται κάτω από το αυτοκίνητο, πριν από το μεσαίο καζανάκι της εξάτμισης. Μειονέκτημα αυτής της διάταξης είναι ότι τα καυσαέρια κατά τη διαδρομή τους προς τον καταλυτικό μετατροπέα χάνουν μέρος της θερμότητάς τους, οπότε κατά την κρύα εκκίνηση αυξάνει ο απαιτούμενος χρόνος της ενεργοποίησης του καταλύτη. Γι’ αυτό το λόγο απαιτείται κάποιος χρόνος μέχρι να φτάσει ο καταλύτης στη θερμοκρασία κανονικής λειτουργίας του.
