Στο σύστημα μετάδοσης των μοτοσυκλετών επικεντρωνόμαστε σήμερα και συγκεκριμένα στην αλυσίδα μετάδοσης η οποία χρησιμοποιείτε στην πλειονότητα αυτών.
Οι αλυσίδες λοιπόν ενώ φαίνονται να είναι ίδιες παντού, παρ όλα αυτά υπάρχουν πολλές βελτιώσεις στην τεχνολογία τους και θα προσπαθήσουμε να δώσουμε.
Το είδος της αλυσίδας που θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί σε κάθε μοτοσικλέτα εξαρτάται από την ιπποδύναμη της μηχανής, την διαδρομή των αμορτισέρ κλπ, οπότε τα υλικά της θα πρέπει να είναι ανάλογα σε αντοχή αλλά και σε φθορά. Φυσικά η αλυσίδα θα έχει και το αντίστοιχο βάρος το οποίο δουλεύει αρνητικά ειδικά σε μοτοσυκλέτες επιδόσεων. Ενδεικτικά αναφέρω ένα μοτο GP με ιπποδύναμης 200 ΗΡ το βάρος της αλυσίδας είναι περίπου 1 κιλό ανά τρέχον μέτρο.
Όλες λοιπόν οι εσωτερικές βελτιώσεις που έχουν γίνει στα υλικά και την τεχνολογία των αλυσίδων είναι αλήθεια ότι με γυμνό μάτι δεν είναι ορατές.
Σε αντίθεση με την αλυσίδα υπάρχει και γίνεται χρήση οδοντωτός ιμάντας μετάδοσης σε μικρή ιπποδύναμη κινητήρα. Ο ιμάντας αν και είναι πολύ ποιο αθόρυβος και δεν χρειάζεται λίπανση επιπλέον δεν είναι εύκολο να ρυθμιστούν και να σεταριστούν. Το ποιο σημαντικό τους όμως πρόβλημα είναι ότι δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κινητήρες μεγάλης ισχύος γιατί το όριο δύναμης ενός οδοντωτού ιμάντα συσχετίζεται άμεσα με το πλάτος του, δηλαδή για μεγαλύτερης ιπποδύναμης κινητήρας θα πρέπει να αυξάνετε και το πλάτος του ιμάντα, τον οποίο τον κάνει απαγορευτικό από θέμα κατασκευαστικό.
O-ring
Οπότε συνεχίζουμε με τις αλυσίδες μέχρι νεωτέρας και αν δούμε λίγο την ιστορία της αλυσίδας θα πρέπει να ξεκινήσουμε από την δεκαετία του 8
0. Τότε πρωτοπαρουσιάστηκε η αλυσίδα O-ring και από τότε έμεινε και συνέχεια βελτιώνεται.
Η αλυσίδα αυτή αποτελείται από μικρούς πείρους και κρίκους και επιτρέπουν με το δέσιμο που έχουν να ¨σπάει¨ κατά την διάρκεια της κίνησης γύρω από ένα γρανάζι. Ανάμεσα τους υπάρχουν λαστιχένια δαχτυλίδια (O-ring) για να περιορίσουν την απώλεια λιπαντικού από την αλυσίδα κατά την περιστροφή της. Με αυτό τον τρόπο αποφεύγεται το στέγνωμα της και με πολλές πιθανότητες στην συνέχεια να σπάσει.
Τα O-ring λοιπόν είναι αυτά που κάνουν την δουλειά δηλαδή να κρατάνε το λάδι της αλυσίδας μέσα για μεγάλο χρονικό διάστημα. Και το λιπαντικό που έχουν οι συγκεκριμένες έχουν την αφθονία των συνθετικών πρόσθετων ουσιών που την βοηθούν να αντισταθεί στα τεράστια φορτία που αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της εκκίνησης υπό πλήρες φορτίο.
Άρα λοιπόν η χρήση της αλυσίδας με O-ring συνιστάται σε περιπτώσεις που
- δεν είναι εύκολη η συντήρηση,
- υπάρχει σκόνη και άμμος γενικά
και έχει τα πλεονεκτήματα
- μείωση του θορύβου στον κύκλο λειτουργίας (περίπου 3 dΒ σε σχέση με μια απλή αλυσίδα)
- μείωση τριβής μεταξύ των μετάλλων
- δεν χρειάζεται ιδιαίτερη συντήρηση, απλά ένας εξωτερικός καθαρισμός.
Χ-ring
Ένας άλλος τύπος εξέλιξης στις αλυσίδες είναι οι τύπου x-ring αλυσίδας.
Η Χ-ring αλυσίδα δεν έχει μεγάλες διαφορές με την O-ring . Η διαφοροποίηση είναι στο ελαστικό O-ring. Στον τύπο αλυσίδας o-ring τα λαστιχένια δακτυλίδια είναι στρογγυλά ενώ στον τύπο X-oring έχουν σχήμα χ και από εκεί πείρε και την ονομασία.
Σε αυτές τις αλυσίδες έχουμε 4 επίπεδες ελαστικές επιφάνειες που ακουμπάνε στα πλαϊνά (δύο από την μία και δύο από την άλλη) ενώ στην αλυσίδα O-ring έχουμε δύο μόνο ελαστικά επίπεδα επιφάνειας ( ένα από την μία και ένα από την άλλη ). Το πλεονέκτημα εδώ είναι ότι στο Χ-ring αν ξεραθεί το εξωτερικό ελαστικό δακτυλίδι το εσωτερικό κρατάει το λιπαντικό της αλυσίδας και η αλυσίδα δεν αχρηστεύετε. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει στην περίπτωση που έχουμε μόνο μια ελαστική επιφάνεια από την μια μόνο όπως έχουμε στην αλυσίδα O-ring.
Z-ring
Τέλος έχει εμφανιστεί και ο τύπος Z-RING που θεωρείτε εξέλιξη των δύο προηγούμενων τύπων.
Το Z-RING παραμορφώνεται όταν συναρμολογείται δημιουργώντας ένα αποτέλεσμα ελατηρίου το οποίο παράγει σφράγιση μακράς διαρκείας. Το
ειδικό τμήμα Z-RING ενισχύει την ευελιξία της αλυσίδας και την ομαλή λειτουργία της. Το κωνικό τμήμα του Z-RING παρέχει ακριβή τοποθέτηση επί του εδράνου (γραναζιών). Το λιπαντικό είναι παγιδευμένο μεταξύ των πλακών και των λοβών του Z-RING διατηρώντας έτσι την αλυσίδα και επιμηκύνοντας το χρόνο ζωής της.
ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ
Όσο για την συντήρηση αυτών των αλυσίδων πρέπει να ξέρουμε ότι το γράσο δεν είναι τόσο αποδοτικό. Το γράσο δεν μπορεί να εισχωρήσει στις σφιχτές συναρμογές μεταξύ των κινούμενων εξαρτημάτων. Η μόνη προστασία που μπορεί να προσφέρει είναι να προστατεύσει τις εξωτερικές πλευρές της από την οξείδωση του χειμώνα.
Ο εχθρός του λιπαντικού της αλυσίδας είναι η υψηλή θερμοκρασία η οποία δεν πρέπει να υπερβεί τους 70 βαθμούς κελσίου. Πάνω από αυτή την θερμοκρασία το λιπαντικό αυτό λεπταίνει και υπάρχουν πολλές πιθανότητες λεπτόρρευστο όπως είναι να διαφύγει εξωτερικά και η αλυσίδα να στεγνώσει.
Τα σπρέι της αγοράς για αλυσίδα είναι γενικής χρήσης και αναφέρουν ότι μπορεί να χρησιμοποιηθούν και για τύπου O/X-ring. Και αυτό γιατί δεν μπορεί να γίνει εσωτερική λίπανση αλλά μόνο εξωτερική. Καλό είναι να γίνεται ένας ψεκασμός κάθε 2500-3000 χιλιόμετρα για συντήρηση.
Παρ όλα αυτά αν ψεκάσουμε με σπρέι την αλυσίδα μας το σωστό είναι να περιμένουμε περίπου 20 λεπτά για να προλάβουν οι διαλύτες του ψεκασμού να εξατμιστούν και να παραμείνει το παχύρευστο λιπαντικό στην αλυσίδα.
ΡΥΘΜΙΣΗ
Η αλυσίδα θα πρέπει να είναι σωστά ρυθμισμένη. Για αυτό λοιπόν θα πρέπει να ξέρουμε ότι μια αλυσίδα τεντωμένη εγκυμονεί κινδύνους. Επιπλέον οι περισσότεροι το ξέρουν ότι η αλυσίδα τεντώνει με την μετακίνηση της ανάρτησης και το επιπλέον φορτίο. Οπότε αν είναι αρκετά τεντωμένη καταλαβαίνουμε ότι οι δυνάμεις που εξασκούνται σε αυτήν είναι πολύ μεγάλες. Αυτή η κατάσταση δημιουργεί και μεγαλύτερες τριβές και η θερμοκρασία της φθάνει στα ύψη. Αυξημένη θερμοκρασία στην αλυσίδα μειώνει την ζωή της και σε σύντομο χρονικό διάστημα θα γίνει παρελθόν.
Αντίθετα όταν η αλυσίδα είναι χαλαρή και μιλήσουμε για ακραία περίπτωση να ¨σέρνεται¨ ο κίνδυνος είναι μεγάλος να βγει από την θέση της χωρίς να ξέρουμε τα αποτελέσματα για την ασφάλεια μας.
Μια χαλαρή αλυσίδα θα τρίψει στο πέρασμά της , πολλά στατικά μέρη της μηχανής .Επίσης τα γρανάζια θα υποφέρουν. Μια χαλαρή αλυσίδα θα εισχωρήσει στις υψηλότερες και πιο αδύνατες περιοχές των δοντιών και θα τις κάμψει αργά . Κατάλληλο τέντωμα και εδώ είναι η καλύτερη λύση.
ΜΕΓΕΘΟΣ
Στο εμπόριο οι αλυσίδες έχουν διαφορετικά μεγέθη για να μπορούν να καλύπτουν όλες τις ανάγκες των μοτοσυκλετών. Η τυποποίηση μια αλυσίδας δίνεται από δύο νούμερα.
Το πρώτο νούμερο είναι ένας κωδικός ο οποίος καθορίζει την απόσταση μεταξύ των πείρων, το συνολικό πλάτος και την διάμετρο των κυλίνδρων της. Το δεύτερο νούμερο είναι ο συνολικός αριθμός των κρίκων της αλυσίδας και καθορίζει το μήκος της.
Ένα παράδειγμα είναι αλυσίδα 520 – 118. Αυτό σημαίνει ότι το 520 έχει απόσταση πείρων 15,88 χιλ, πλάτος 6,35χιλ και διάμετρο κυλίνδρων 10,16 χιλ. Αυτοί οι κωδικοί είναι τυποποιημένοι και υπάρχει πίνακας που ορίζει αυτές τις διαστάσεις. Ενώ το 118 είναι ο αριθμός των κρίκων και καθορίζει το μήκος της.
